Is olijfolie gezond?

Van olijfolie wordt gezegd dat het gezonde olie is. Zo is aangetoond dat olijfolie tot een verminderde kans op hart- en vaatziekten leidt, dat het huidaandoeningen als psoriasis en gordelroos kan voorkomen en dat het cholesterolverlagend werkt. En toch blijft het een vet. Kan dat dan gezond zijn?

Lees hier meer over de gezondheidsclaims over olijfolie.

Onverzadigde vetten

Olijfolie bevat een groot deel gezonde vetten. Het menselijk stofwisselingssyteem wordt voor een belangrijk deel gevoed door vetten. De onverzadigde vetten zijn hiervan de gezonde variant. Deze vetten zijn bij kamertemperatuur vloeibaar. Olijfolie is er zo een. Het bevat meer dan 70% enkelvoudig onverzadigde vetten. Deze vind je ook terug in noten. De onverzadigde vetten maken het transport en de opname van vitamines A, D, E en K in het lichaam mogelijk. Bovendien bevat olijfolie ook een aandeel vitamine E. Niet gek dat noten en olijfolie voorkomen in de schijf van vijf.

Omega 3, 6 en 9

De onverzadigde Omega vetzuren zijn essentieel voor ons lichaam. Omdat het lichaam deze niet zelf aanmaakt moeten we ze binnen krijgen via voedsel. Vooral het vetzuur Omega 3 heeft een groot aandeel in de gezonde eigenschappen van olijfolie. Omega 3 (EPA, DHA) komt voor in vette vis, olijfolie en noten. Het speelt een belangrijke rol in de voorkoming van hart- en vaatziekten. Dit effect is ontdekt bij een onderzoek naar de leefgewoonten van Eskimo's, waarbij men vaststelde dat zij heel weinig hart- en vaatziekten hadden. Het eten van grote hoeveelheden zalm, rijk aan Omega 3, is hierin cruciaal geweest. Ook worden in de geneeskunde goede resultaten bereikt met het toedienen van Omega 3. Daarmee blijken forse dalingen te zijn van de hart- en vaatziekten en het aantal sterfgevallen daaraan.

Andere plantaardige olieën zoals zonnebloemolie of koolzaadolie bevatten alleen Omega 6, waarvan gezegd wordt dat het slecht is. Olijfolie bevat zowel 3, 6 als 9. Het cruciale voor gezondheid is, dat dit drietal in balans is.

Antioxidanten

Antioxidanten helpen veroudering van het menselijk lichaam in evenwicht te brengen. Ze zorgen er in feite voor dat je cellen langer blijven bestaan. Ook worden de antioxidanten in verband gebracht met voorkómend effect op Alzheimer, Parkinson en kankervorming en ze zorgen voor een verbeterde doorbloeding. Ze voorkomen het vuil worden of beschadigen van LDL cholesterol moleculen, en daarmee het dischtslibben van bloedvaten. De antioxidanten in olijfolie zitten in de zogenaamde polyfenolen. Polyfenolen vind je ook in groenten. Dit stofje zorgt ervoor dat olijfolie een bittere smaak heeft. Dus proef je bitter, dan proef je polyfenolen, gezondheid! Polyfenolen worden onder invloed van temperatuur, licht en tijd afgebroken. Een oudere olijfolie zal dan ook minder bitter smaken, maar dus ook minder bijdragen aan je gezondheid. Kies dus altijd voor een olijfolie die recent geoogst is.

Oleocanthal

Het stofje oleocanthal ontstaat tijden het pletten van de olijven en pitten en zorgt voor de peperige sensatie achter in je keel. Dit stofje blijkt ontstekingsremmende werking te hebben die sterk lijkt op die van Ibuprofen. In 2015 ontdekte een groep wetenschappers zelfs dat er uit oleocanthal enzymen vrijkomen die binnen 30 minuten kankercellen kunnen doden, zonder de gezonde cellen aan te tasten. Normaal duurt dit 16-24 uur. Oleocanthal doodt de kankercel, door het afvalblaasje van de cel (dat bij een kankercel een stuk groter is) open te scheuren.

Geneesmiddel?

Ondanks alle gezonde eigenschappen is olijfolie geen geneesmiddel! Het vermindert de kans op ziektes. Wel is bewezen dat het gebruik van olijfolie het cholesterolgehalte omlaag kan brengen en dat kan dan wel genezend werken voor andere kwalen.

Kun je bakken in olijfolie?

Bakken in extra vergine olijfolie is veilig. De olie kan goed verhit worden doordat hij heel stabiel is vanwege de onverzadigde vetzuren. Verhit eerst de pan en doe dan pas de olijfolie erin, en direct de groenten of vlees.

Uit onderzoek is gebleken dat olijfolie de beste keuze is om te bakken. Extra vergine olijfolie produceerde het laagste aandeel schadelijke afvalstoffen en transvetten ten opzichte van arachide-,  zonnebloem-, lijnzaadolie en geraffineerde olijfolie. Zowel bij gangbare temperaturen in de keuken (180°C) als hogere (tot 240°C, zoals bijvoorbeeld in de oven).